Today Gold News: RBI એ એક વર્ષમાં 57.5 ટન સોનું ખરીદ્યું, ભારત કયા અનામતમાં સોનું ભરી રહ્યું છે, તેનો હેતુ શું છે?
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) દ્વારા અત્યાર સુધીની સૌથી વધુ સોનાની ખરીદી નાણાકીય વર્ષ 2021-22 માં કરવામાં આવી હતી, જ્યારે કુલ 66 ટન સોનું અનામતમાં ઉમેરવામાં આવ્યું હતું. આ પછી, 2022-23માં 35 ટન અને 2023-24માં 27 ટન સોનું ખરીદવામાં આવ્યું.
ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) એ નાણાકીય વર્ષ 2024-25 માં અત્યાર સુધીમાં કુલ 57.5 ટન સોનું ખરીદ્યું છે, જેનાથી દેશનો કુલ સોનાનો ભંડાર 879.6 ટન થયો છે. આ ખરીદી છેલ્લા સાત વર્ષમાં બીજી સૌથી મોટી વાર્ષિક ખરીદી માનવામાં આવે છે. સોનાને હંમેશા સલામત આશ્રયસ્થાન તરીકે જોવામાં આવે છે, એટલે કે, એવી વસ્તુ જે મુશ્કેલીના સમયે કામમાં આવે છે.
સામાન્ય લોકોની સાથે હવે રિઝર્વ બેંક પણ પોતાના સોનાના ભંડારમાં વધારો કરી રહી છે. આ પાછળ RBI ની વ્યૂહરચના એ છે કે તે તેના વિદેશી હૂંડિયામણ ભંડારને વૈવિધ્યીકરણ કરીને જોખમોથી સુરક્ષિત રાખવા માંગે છે.
RBI વારંવાર સોનું કેમ ખરીદી રહી છે?
RBI દ્વારા આ ખરીદી વૈશ્વિક આર્થિક અનિશ્ચિતતાઓ અને ડોલરની સ્થિતિને ધ્યાનમાં રાખીને કરવામાં આવી છે. યુએસ ડોલરની અસ્થિરતા અને પશ્ચિમી અર્થતંત્રોના દબાણને કારણે વિશ્વભરની ઘણી કેન્દ્રીય બેંકો તેમના અનામતમાં સોનાનો હિસ્સો વધારી રહી છે. ભારત પણ તેના અનામતને મજબૂત અને સંતુલિત બનાવવા માટે આ દિશામાં આગળ વધી રહ્યું છે.
તમે સોનું ક્યારે ખરીદ્યું?
ઇકોનોમિક ટાઇમ્સના અહેવાલ મુજબ, રિઝર્વ બેંક ઓફ ઇન્ડિયા (RBI) દ્વારા અત્યાર સુધીની સૌથી વધુ સોનાની ખરીદી નાણાકીય વર્ષ 2021-22માં કરવામાં આવી હતી, જ્યારે કુલ 66 ટન સોનું અનામતમાં ઉમેરવામાં આવ્યું હતું. આ પછી, 2022-23માં 35 ટન અને 2023-24માં 27 ટન સોનું ખરીદવામાં આવ્યું.
નાણાકીય વર્ષ 2024-25માં સોનાની ખરીદીમાં પણ તેજી આવી છે. આ વલણ પાછળનું મુખ્ય કારણ વૈશ્વિક સ્તરે વધતી જતી અનિશ્ચિતતા અને ડોલરની અસ્થિરતા માનવામાં આવે છે.
નવેમ્બર 2024 માં ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના યુએસ પ્રમુખ તરીકે ફરીથી ચૂંટાયા પછી, ડોલરમાં સતત વધઘટ જોવા મળી, જેના કારણે રોકાણકારોનો ઝુકાવ ફરી એકવાર સોના તરફ વધ્યો, જેને સલામત વિકલ્પ માનવામાં આવે છે.
ભારતના વિદેશી હૂંડિયામણ ભંડારને વૈવિધ્યીકરણ કરવા અને વૈશ્વિક જોખમો સામે રક્ષણ આપવા માટે RBIની આ વ્યૂહરચના મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે.
ભારતનું સોનું ક્યાં રાખવામાં આવે છે?
તમને જણાવી દઈએ કે દેશના મોટાભાગના સોનાના ભંડાર ઈંગ્લેન્ડ અને અન્ય વિદેશી બેંકોમાં રાખવામાં આવ્યા છે. વર્ષ 2024 ના પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળામાં, ભારત સૌથી વધુ સોનું ખરીદનારા ટોચના દેશોમાં સામેલ હતું. વૈશ્વિક બજારમાં સોનાના ભાવમાં વધારો થયો હોવા છતાં આ પગલું લેવામાં આવ્યું છે.
મુશ્કેલીના સમયમાં તે કેવી રીતે ઉપયોગી થશે?
નિષ્ણાતો માને છે કે RBIની આ નીતિથી માત્ર આર્થિક સ્થિરતા વધશે નહીં પરંતુ આંતરરાષ્ટ્રીય વ્યવહારો અને વિદેશી દેવાનું જોખમ પણ ઘટશે. આ ઉપરાંત, વૈશ્વિક સ્તરે ભારતીય રૂપિયાને મજબૂત બનાવવા માટે તેને એક મહત્વપૂર્ણ વ્યૂહાત્મક પ્રયાસ પણ માનવામાં આવી રહ્યો છે.
એકંદરે, RBI દ્વારા આટલા મોટા જથ્થામાં સોનાની ખરીદીને ભારતની લાંબા ગાળાની આર્થિક વ્યૂહરચનાનો એક ભાગ ગણી શકાય, જેનો ઉદ્દેશ્ય દેશના અર્થતંત્રને વૈશ્વિક નાણાકીય અસ્થિરતાથી બચાવવા અને વિદેશી હૂંડિયામણ અનામતને સંતુલિત રાખવાનો છે.